شکستگی مچ دست، شکستگی یا ترک خوردگی یک استخوان از استخوان های بسیاری است که در دست وجود دارند. شایع ترین این آسیب دیدگی ها هنگامی در مچ دست به وجود می آید که افراد سعی می کنند در هنگام افتادن خود را نگه دارند ولی روی دستی که (برای حفظ تعادل) دراز کرده اند محکم به زمین می خورند.
در شکستگی مچ دست عوامل خطر از شرکت در ورزش هایی خاص مانند اسکیت یا اسنوبورد تا ابتلا به یک بیماری که در آن استخوان ها نازک تر و شکننده تر می شوند (پوکی استخوان) گسترده شده اند. مهم این است که شکستگی مچ دست تا جایی که امکان دارد زودتر درمان شود. در غیر اینصورت ممکن است استخوان ها در راستای مناسب بهبود نیابند که این می تواند توانایی فرد برای انجام فعالیت های روزانه مانند در دست گرفتن خودکار یا بستن دکمه های یک پیراهن را تحت تاثیر قرار دهد. درمان زود هنگام شکستگی مفصل و استخوان مچ دست همچنین کمک می کند تا درد مچ دست و سفتی دست به حداقل برسد.
انواع
شکستگی مچ دست اغلب ناشی از صدماتی از قبیل زمین خوردن در حین ورزش کردن یا صرفا در حین راه رفتن می باشد. شکستگی های ناشی از زمین خوردگی اغلب زمانی اتفاق می افتد که فرد برای جلوگیری از افتادن دست خود را می کشند. فشار زیاد باعث شکستگی استخوان مچ دست یا ساعد می شود. انواع شکستگی مچ دست از قرار زیر می باشد:
- نوع اول: شکستگی بدون جابجا شدگی است که در آن استخوان شکسته می شود، اما هنوز در وضعیت نرمال خود قرار دارد.
- نوع دوم: شکستگی ای است که در آن قسمتی از استخوان جابجا می شود و از وضعیت نرمال خود خارج می شود.
- نوع سوم: شدیدترین نوع شکستگی است، زیرا استخوان در چند نقطه دچار شکستگی می شود.
درمان شکستگی نوع اول و دوم غالبا با روش های بدون جراحی می باشد، اما شکستگی نوع سوم عموما به جراحی نیاز دارد. روش های فیزیوتراپی بعد از جراحی مچ دست و یا بعد از دیگر روش های درمان شکستگی مچ دست برای بازگرداندن عملکرد طبیعی استخوان مچ دست ضروری می باشد. فیزیوتراپی مچ دست غالبا شامل حرکات اصلاحی و ورزش مچ دست می باشد.
علائم
اگر دچار شکستگی مچ دست هستید، ممکن است علائم و نشانه های ذیل را تجربه کنید:
- درد شدیدی که در هنگام محکم گرفتن یا فشردن چیزی با دست رو به افزایش می گذارد.
- تورم
- حساسیت به لمس
- کبودی
- تغییر شکل آشکار مانند خم شدن مچ دست یا کج شدن انگشت دست
- سفتی یا ناتوانی در حرکت دادن انگشتان یا شست دست
- بی حسی دست
علل
ضربه مستقیم یا آسیبی که باعث فشرده شدن و شکستگی مچ دست می شود می تواند باعث شکستگی هر یک از استخوان های دست یا مچ دست شود. علل متداول شکستگی مفصل مچ دست عبارتند از:
زمین خوردن. روی دست به زمین خوردن یکی از متداول ترین علل شکستگی مچ دست در کودکان می باشد.
آسیب های ورزشی. بسیاری از شکستگی های مچ دست درحین ورزش های تهاجمی یا ورزش هایی بوجود می آیند که در آن ها ممکن است فرد روی دست خود به زمین بخورد. ورزش هایی مانند اسکیت یا اسنوبورد.
تصادفات وسایل نقلیه موتوری. آسیب هایی که در سرعت بالا ودر حین تصادفات وسایل نقلیه موتوری به وجود می آیند می توانند باعث شکستگی و تکه تکه شدن استخوان های دست شوند. شکستگی مچ دست اغلب به ترمیم جراحی نیاز دارند.
عوامل خطر
شرکت در فعالیت های ورزشی خاص یا ابتلا به بیماری هایی خاص می تواند احتمال تجربه شکستگی مچ دست را افزایش دهد.
فعالیت های ورزشی
ممکن است انجام فعالیت های خاصی خطر شکستگی مچ دست را افزایش دهد. فعالیت هایی مانند:
- بسکتبال
- فوتبال
- راگبی
- کشتی
- هاکی
- اسکی
- اسنوبورد
- اسکیت
- بالا و پایین پریدن روی ترامپولین
بیماری ها
ممکن است در صورت وجود موارد ذیل فرد بیشتر مستعد شکستگی مچ دست باشد:
- ابتلا به پوکی استخوان یا دیگر بیماری های استخوان
- سیگاری بودن زیرا سیگار کشیدن بر جذب کلسیم اثر می گذارد.
- داشتن رژیم غذایی فاقد کلسیم استخوان ساز و ویتامین D
عوارض
عوارض شکستگی مچ دست نادرند ولی می توانند مشتمل بر موارد ذیل باشند:
- سفتی، درد یا ناتوانی مداوم. سفتی و درد ناحیه دچار شکستگی عموما یکی دو ماه بعد از باز کردن گچ یا بعد از جراحی رفع می شود و ممکن است بهبودی آن تا دو سال بعد از آسیب دیدگی ادامه یابد. با این وجود، در صورت شدید بودن شکستگی مچ دست ممکن است که فرد دچار نوعی سفتی یا درد پایدار در دست یا مچ دست خود باشد. برای بهبودی شکستگی مفصل مچ دست صبر داشته باشید و درمورد تمریناتی که می توانند به بهبودی کمک کنند یا درمورد اینکه به ورزش درمانی یا کار درمانی ارجاع داده شوید با پزشک خود صحبت کنید.
- استئوآرتریت. شکستگی هایی که به مفصل گسترش می یابند می توانند سال ها بعد باعث آرتروز شوند. اگر مدتی طولانی بعد از شکستگی مچ دست شروع به درد و تورم کرد برای ارزیابی مشکل به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص
تشخیص شکستگی مچ دست عموما مشتمل بر معاینه فیزیکی و یک یا چند تصویربرداری است.
معاینه فیزیکی
در طول معاینه فیزیکی شکستگی مچ دست پزشک ناحیه دچار آسیب دیدگی را برای تشخیص موارد ذیل مورد بررسی قرار خواهد داد:
- حساسیت به لمس
- تورم
- دامنه حرکت
- تغییر شکل
- زخم باز
- آسیب عصبی
- اختلال در جریان خون
تصویربرداری
اسکن های تصویری برای شکستگی مچ دست بسیار مهم هستند. برای تشخیص آسیب دیدگی ممکن است به موارد ذیل نیاز باشد:
- آزمایش اشعه ایکس. آزمایش های اشعه ایکس که از میزان پایینی از تشعشع استفاده می کنند ابزار خوبی برای به تصویر کشیدن استخوان ها هستند. آزمایش های اشعه ایکس برای تشخیص علت شکستگی مچ دست بدون درد بوده انجام آن ها فقط چند دقیقه زمان می برد.
- سی تی اسکن. سی تی اسکن اغلب می تواند شکستگی هایی را در دست یا مچ دست آشکار کند که ممکن است آزمایش ایکس آن شکستگی ها را دربرنگیرد. مشاهده آسیب دیدگی های بافت های نرم و عروق خونی شکستگی مچ دست هم در سی تی اسکن آسان تر است. در این فناوری از زوایای مختلفی تصاویر اشعه ایکس گرفته می شود و آن تصاویر برای به نمایش گذاشتن برش هایی مقطعی از ساختارهای داخلی بدن ترکیب می شوند.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام آر آی). در ام آر آی از امواج رادیویی و یک آهن ربای قدرتمند برای تولید تصاویری دقیق از استخوان و بافت های نرم استفاده می شود. این نوع تصویربرداری خیلی حساس تر از اشعه ایکس است و با کمک آن می توان شکستگی مچ دست و همینطور آسیب دیدگی های خیلی کوچک رباط ها را تشخیص داد.
درمان
ثابت کردن خارجی مچ دست
اگر دو انتهای استخوان در قسمت شکستگی بدرستی تراز نباشند، نیاز خواهد بود که پزشک با دست آن قطعات را به محل قرارگیری مناسب خود بازگرداند. این فرایند جا اندازی شکستگی مچ دست نامیده می شود. بسته به میزان درد و تورمی که فرد دارد ممکن است قبل از عمل به داروی شل کننده عضلات، یک آرام بخش یا حتی بیهوشی عمومی نیاز باشد.
بی حرکت کردن
خواه شکستگی اسکافوئید/ شکستگی زورقی مچ دست نیاز به جراحی داشته باشد یا نه، بیمار تا هنگام بهبود شکستگی مچ دست نیاز به گچ گرفتن یا آتل بندی مچ دست خواهد داشت. محدود کردن حرکت استخوان دست یا مچ دست دچار شکستگی با آتل یا گچ برای بهبودی مناسب آن بسیار مهم است.
داروها
ممکن است پزشک برای کاهش درد و سریعتر شدن مدت زمان بهبودی شکستگی مچ دست یک مسکن که بدون نسخه به فروش می رسد مانند استامینوفن (تیلنول یا دیگر انواع استامینوفن)، ایبوپروفن (آسپرین، موترین IB یا دیگر انواع ایبوپروفن) یا ناپروکسن سدیم (الیو یا دیگر انواع ناپروکسن) را توصیه کند. اگر فرد درد شدیدی را تجربه کند، ممکن است به یک داروی مخدر مانند کدئین نیاز داشته باشد.
بعد از باز کردن گچ یا آتل، احتمالا فرد برای کاهش سفتی و بازگرداندن حرکت به دست یا مچ دست به تمرینات توانبخشی یا فیزیوتراپی نیاز خواهد داشت. توانبخشی شکستگی مچ دست می تواند به فرد کمک کند ولی ممکن است برای بهبودی کامل آسیب دیدگی های شدید توانبخشی تا چند ماه و حتی بیشتر زمان ببرد.
اگر بی حرکت کردن از گزینه های پیش رو برای درمان شکستگی مچ دست نباشد، ممکن است برای کار گذاشتن وسایل ثابت کننده داخلی مانند پیچ، پلاک، پین مچ دست، میله یا پیوند استخوان که در طول زمان بهبودی استخوان ها را در وضعیت مناسب حفظ می کنند به عمل جراحی نیاز باشد.
